Bevlogen Tim Spruijt krijgt woning energieneutraal
milieu n Een woning gasvrij maken vergt een behoorlijke inspanning. Maar Tim Spruijt is het gelukt. De bewoner op Van Eijsingapark 2 heeft als één van de eerste van Leiden een energieneutrale woning gerealiseerd. We gingen bij hem op bezoek.
Door Eric Hoenson
Gelukt door warmtepomp
'Ik dien als voorbeeld voor anderen. Dat geeft mij een heel goed gevoel.
Leiden heeft de ambitie om de hele stad tegen 2050 aardgas vrij te maken. De 66-jarige Tim Spruijt geeft het goede voorbeeld. De gepensioneerde ingenieur bij KPN woont aan de rand van de stad in het Boerhaavedistrict in een ruim uitgevallen vrijstaande woning. Hij is een milieufreak in hart en nieren. Al zijn energie wekt hij zelf op.
''Ik heb het niet van huis uit meegekregen'', zegt hij achter een kopje koffie aan de keukentafel. ''Integendeel. Ik herinner me dat ik met mijn vader in de buurt van Rotterdam in de jaren zestig het afvalwater via een pijp de Noordzee in zag lopen. Ik vroeg me af of dat niet slecht is voor het milieu. Maar mijn vader verzekerde dat de zee zo groot is dat dit geen kwaad kon.''
''Dat kwam weinig overtuigend over blijkbaar, want ik was al op de middelbare school met het klimaat bezig. Ik deed mee aan allerlei praatgroepen en gaf voorlichting. Er was in die tijd een brede maatschappelijke discussie aan de gang over hoe het verder moest met de wereld. Daarbij hoorde het bezoeken van demonstraties als die rond de kerncentrale van Kalkar in 1977. Vanzelfsprekend heb ik altijd links gestemd. Eerst op de PvdA, dat kwam wel van huis uit, tegenwoordig op GroenLinks dat beter voor het milieu zorgt.''
Kers
Dertig jaar geleden verhuisde het gezin Spruijt van Krommenie naar Leiden, naar de Merenwijk en vijf jaar later naar het Van Eijsingapark, een strategische plek tussen de diverse werklocaties van de kostverdieners. Daar bouwde Tim gestaag aan een energievriendelijke woning. Zestien zonnepanelen voor de elektriciteit, een houtkachel voor de warmte, een regentoninstallatie voor het toilet, en vloerverwarming met Tonzon thermoskussens. Een ingenieus ventilatiesysteem zorgt voor een regulering waarbij er geen raam open hoeft terwijl er toch frisse lucht naar binnen stroomt. Vanzelfsprekend zijn alle kieren en gaten efficiënt afgedicht. Het werd toen tijd om de laatste stap te nemen, als een kers op de taart. Daarbij werd steun gegeven door gemeentelijk Wijkambassadeur Thibaut Visser.
''Sinds december is ons huis gasloos'', zegt Tim met gepaste trots. ''Dat komt dankzij een warmtepomp. Deze vervangt nu de HR ketel. We kookten al elektrisch en daardoor zijn we nu 'all electric'. Een warmtepomp is wel een grote investering, die je niet snel terugverdient. Alles bij elkaar praat je over 16.000 tot 20.000 euro. Er zit 2.000 euro subsidie op. Maar voor ons weegt het milieu zwaar. Wij waren zo gelukkig dat wij voldoende spaargeld hadden, wat maar weinig rente opbrengt. Dan dat geld maar liever in een warmtepomp investeren.''
Afsluiten gasaansluiting
''Het is een zogenaamde lucht/water warmtepomp die warmte onttrekt aan de buitenlucht. Zelfs bij een buitentemperatuur van -10 graden levert deze voldoende energie op. Hij levert vijf keer zoveel warmte op dan wat hij aan elektriciteit verbruikt. Het is belangrijk dat het vermogen van de warmtepomp zo goed mogelijk is afgestemd op de warmtevraag van de woning. Een warmtepomp met te kleine capaciteit is niet prettig, maar een te grote capaciteit ook niet en is bovendien onnodig duur. Verstandig is het daarom om een warmteverliesberekening uit te laten voeren. Je hebt dan bouwtekeningen nodig en isolatiewaarden. Zo'n berekening kost 250 euro. Een aparte kostenpost vormt het afsluiten van de gasrekening. Liander rekent hiervoor 650 euro.''
Het vinden van een geschikte installateur viel overigens niet mee. ''De meeste installateurs hebben geen ervaring met warmtepompen of hebben geen tijd. Uiteindelijk zijn we terecht gekomen bij Installatiebedrijf Van der Poel in Zoeterwoude, die heeft de pomp tot tevredenheid geïnstalleerd.''
Voorbeeld
In de achtertuin staat nu een enorme bak, zo groot als een vrieskist in een snackbar, en op zolder is een soort boiler aangebracht, met 180 liter zo groot als een fors uitgevallen koelkast. Naast een gevulde spaarpot, kost een energieneutraal huis de nodige ruimte. En ook een stukje kennis, want de apparaten worden gestuurd via een display vol cijfertjes en vakjes, inclusief router voor de bediening op afstand.''
Tim: ''Het moet wel een beetje een hobby van je zijn. De investering heb je er in dertig jaar zeker uit, misschien eerder. Onze energierekening was natuurlijk al heel erg laag. Ik ben blij dat het allemaal is gelukt en de reacties van vrienden, familie en buurtbewoners zijn heel enthousiast. Je merkt dat mensen hierdoor ook stappen willen maken. Ik dien als voorbeeld voor anderen. Dat geeft mij een heel goed gevoel.''